Hello world!
Welcome to WordPress. This is your first post. Edit or delete it, then start writing!
Lessen voor Burgerschap: Erasmus voor de Klas
Huis van Erasmus wil de ideeën en idealen van Erasmus voor een vreedzame en verdraagzame samenleving uitdragen en richt zich hierbij ook nadrukkelijk op het onderwijs. We deden dit al met de leer/werkboeken ‘Erasmus voor de klas’. En voor het vak BURGERSCHAP ontwikkelen wij nu nieuw lesmateriaal.
Omdat scholen maar weinig (of geen) geld of tijd krijgen voor het (verplichte) vak Burgerschap is dit materiaal opgebouwd uit thematische modules – in Powerpoint – die los van elkaar te gebruiken zijn. Dus ook in tussenuren, ziekte-uren van een collega, etc. Als leerkracht ben je volledig vrij om een module te kiezen; ze hoeven niet volgordelijk behandeld te worden. Elke module kan in twee of drie lessen behandeld worden, maar als je slechts tijd hebt voor één les is dat ook geen probleem. Sterker nog: als je niet helemaal uitkomt met de tijd, bijvoorbeeld omdat de discussie in de klas te lang heeft geduurd, is dat ook geen ramp (eigenlijk: des te beter!).
Het materiaal nodigt uit tot kritisch denken, tot zelfreflectie, en tot het aangaan van een open dialoog met elkaar.
Een geslaagde Lof der Tolerantie 2019
In zijn NRC- column Erasmus, nog altijd relevant en waardevol verwees Lotfi el Hamidi naar de afgelopen Erasnusweek in oktober. Daarin organiseerde Huis van Erasmus in samenwerking met Bibliotheek Rotterdam het Stadsdebat Lof der Tolerantie. Aanleiding vormde de lancering van het gemeentelijke actieprogramma Integratie & Samenleven 2019 – 2022. Dit actieprogramma vormt het fundament van het gemeentelijk beleidsplan Relax. Dit is Rotterdam. Doel van het College is dat er in 2022 aantoonbaar meer tolerantie, en dus meer acceptatie van de diversiteit die onze stad kenmerkt. Met de uitkomsten van dit Stadsdebat wil Huis van Erasmus een bijdrage leveren aan de doelstellingen van het Rotterdams gemeentebestuur.
Filosoof Guido Vanheeswijck ging in zijn inleiding Tolerantie en actief pluralisme in op wat ‘tolerantie’ beslist niet is: ze is niet onverschillig en passief, en ze is niet repressief. Tevens ging hij daarbij in op de Rotterdamse situatie/problematiek.
O.l.v. de moderator Sander van Reedt Dorland werd vervolgens uitgebreid gediscussieerd over Tolerantie in de stad van Erasmus door een panel bestaande uit wethouder Bert Wijbenga, advocate Inez Weski, hogeschooldocente Jean Marie Molina ook Lotfi El Hamidi.
Duidelijk werd dat de vragen van Erasmus’ tijd ook die van onze tijd zijn. Die vragen veranderen nooit. Vervolgens werden ook de aanwezigen in de zaal bij de discussie betrokken om gezamenlijk op zoek te gaan naar antwoorden in de huidige tijd. Ons bestuur gaat de komende tijd de verzamelde antwoorden verder uitwerken om die binnenkort aan het gemeentebestuur te overhandigen.
Maar om El Hamidi te parafraseren concluderen wij aan het einde van dit Stadsdebat:
Rotterdam kan wel wat meer Erasmus gebruiken.
Lof der Tolerantie
Lof der Tolerantie: een debat over tolerantie in de stad van Erasmus
Stichting Huis van Erasmus (HvE) organiseert op 28 oktober in de Erasmusweek in samenwerking met Bibliotheek Rotterdam, een stadsdebat over 
tolerantie. Het Rotterdamse collegeprogramma ‘Relax: Actieprogramma Integratie & Samenleven 2019 – 2022’ vormt de directe aanleiding. Een citaat: “Samenleven is een zaak van alle Rotterdammers, ongeacht hun afkomst, seksuele gerichtheid, geloof (of niet), huidskleur, leeftijd, inkomen, favoriete voetbalclub of muziekvoorkeur. Wij vinden het belangrijk dat iedere inwoner van onze stad gezien en gehoord wordt. We streven naar een ontspannen en veilige stad voor iedereen.” Het doel van het College is dat er in 2022 aantoonbaar meer tolerantie zal zijn, en dus meer wederzijdse acceptatie.
Erasmus (1466-1536) is de grondlegger van wat na hem ‘tolerantie’ is gaan heten. Het praktiseren van ‘tolerantie’ heeft op den duur in Nederland het samenleven van mensen van verschillende geloven en overtuigingen mogelijk gemaakt. Honderden jaren na Erasmus is het begrip ‘tolerantie’ gaan slijten, waardoor een scherpere plaatsbepaling nodig is. Dat geldt zeker voor een stad als Rotterdam, waar mensen met tientallen verschillende achtergronden en geloven vreedzaam samen wonen. De Leuvense filosoof Guido Vanheeswijck, auteur van Tolerantie en actief pluralisme (2009) houdt de inleiding bij dit Rotterdams Stadsdebat: hij zal ingaan op wat ‘tolerantie’ vandaag de dag volgens hem inhoudt en wat niet. Hij pleit ervoor dat mensen elkaar respecteren en samenwerken, maar dat zij in die samenwerking ook actief voor de eigen mening blijven uitkomen.
Sander van Reedt Dortland (HvE) zal een paneldiscussie leiden waarbij het aanwezige publiek intensief betrokken zal worden. Daaraan nemen deel de NRC-columnist Lotfi El Hamidi, Hogeschooldocente Jean-Marie Molina en advocate Inez Weski. Namens het College van B&W neemt locoburgemeester Bert Wijbenga deel. Het debat wordt zo mogelijk afgesloten met aanbevelingen voor het gemeentebestuur.
- Toegang: €5,00/ leden van de bibliotheek gratis
- Locatie: Bibliotheektheater, Hoogstraat 110
- Tickets: Aan de balie van bibliotheek of via deze link of aan de zaal op 28 okt.
In memoriam Frans van Wijk
Onlangs ontving ik het droeve bericht over het overlijden van Frans van Wijk. Het bericht van zijn dochter Nienke, dat hij op vrijdag 9 augustus was overleden kwam als een schok bij mij binnen. Frans heb ik in de negentiger jaren leren kennen toen hij de inspirerende activiteitencoördinator bij het Humanistisch Verbond in Rotterdam was.
In 2000 en 2001 heeft Frans enthousiast meegedacht en meegedaan aan het project “Rondom Erasmus” als onderdeel van Rotterdam, Culturele Hoofdstad van Europa. Na een geslaagde uitvoering ervan in 2001 is uiteindelijk Huis van Erasmus daaruit voortgekomen. Dat nog steeds haar steentje bijdraagt aan de actualiteit van het gedachtegoed van Erasmus.
Frans kwam over als een aimabel persoon waarmee het altijd prettig en inspirerend was om als vrijwilliger mee samen te werken. Met zijn vrije geest en subtiele humor wist hij steeds een ontspannen sfeer te creëren, ook stond hij altijd voor je open om over een of ander onderwerp eens te “babbelen”, brainstormen noemden we dat dan.
Hij was ook muziekliefhebber o.a. van moderne jazz en een enthousiast saxofoonspeler. Wanneer ik weer eens Gerry Mulligan en Stan Getz of andere jazzfenomenen beluister, denk ik nog wel eens met plezier terug aan zijn muzikale optredens met De Ongelooflijke Grote Klapband.
Als zijn levensmotto had hij gekozen voor “Life is what happens to you, while you’re busy making other plans” van John Lennon. Het bestuur van Huis van Erasmus laat zich bij haar plannen niet alleen inspireren door Erasmus maar ook door Lennon’s “give peace a chance”.
Frans was een fijn mens die in onze herinneringen blijft voortleven.
Rein Heijne
Bestuurslid van Huis van Erasmus
Bundel Signalen uit de Westerse beschaving
Om meer inzicht te krijgen in hoe de westerse beschaving ervoor staat en hoe deze door andere culturen en samenlevingen beleefd wordt, werd in 2015 door Huis van Erasmus begonnen met de uitgifte van Signalen uit de westerse beschaving. Op veler verzoek werd onlangs besloten deze teksten als bundel opnieuw te publiceren.
Op een Nexus-conferentie in november 2015 stond de vraag centraal:
ERODEERT HET WESTERS BESCHAVINGSIDEAAL?
Ooit werd Europa beschouwd als bakermat van de westerse beschaving, als een toevluchtsoord voor ontheemden op de vlucht voor barbaarse praktijken in mensonterende conflicten. Maar hoe beschaafd is het Westen zelf eigenlijk, nu we de humanistische tradities niet langer kennen, het onderwijs zich richt op vluchtige kennis en verfrissende ideeën van buitenaf ontbreken?
Velen in het Westen lijken nogal verrast door gewelddadige gebeurtenissen en staan verbaasd over het “barbaars geweld” dat volgens hen kennelijk pas nu in de 21ste eeuw de wereld heeft getroffen. Uiteraard wordt het barbaars geweld waarnaar zij verwijzen door “Anderen” gepleegd. Het “beschaafde Westen” wast haar handen in onschuld ondanks een barbaarse 20ste eeuw op Europees grondgebied en de vele westerse militaire interventies tot in de 21ste eeuw.
Westerse politici, wetenschappers, media en zogenoemde deskundigen staan vaak nogal snel klaar met hun geheven wijsvingertjes om Anderen aan te wijzen als de veroorzakers van de grote ellende in de wereld. Maar dergelijke vertegenwoordigers van de westerse beschaving lijken weinig bereid zich te verdiepen in culturele achtergronden en verschillen en in de historische context van gebeurtenissen. Het vooroordeel lijkt aan de macht gekomen en twijfelen over de westerse politiek of het westerse optreden is niet langer toegestaan. Ook wordt duidelijk dat het nuanceren in de ban is gedaan.
Maar geen beschaving vaart wel bij het ontbreken van kritiek.
‘Er heerst een mentale stilte, waarin het denken het nulpunt aan het naderen is’, aldus de schrijver José Saramago, de Portugese Nobelprijswinnaar, in 2001. Volgens Saramago zou Europa een Europa van de burgers, van de burgerlijke verantwoordelijkheid moeten zijn. ‘Ik zou graag een Europa zien dat nadenkt, en dat zich bemoeit met de problemen van de wereld. Maar nee, onverschilligheid viert de boventoon.’ Saramago vindt dat de cultuur verloedert: ‘Wanneer ze vandaag de dag over cultuur praten, denken ze aan spektakel. Het fameuze credo van de Romeinen, brood en spelen wordt dagelijks in de praktijk gebracht. Zoveel mogelijk circus.’
Onlangs (2018) verscheen de indrukwekkende roman Gand Hotel Europa waarin schrijver Ilja Leonard Pfeiffer satirisch wijst op de uitverkoop van de Europese cultuur. Op 25 januari 2019 verscheen een Manifest van dertig Europese intellectuelen waarin wordt opgeroepen om in verzet te komen tegen het opkomend populisme. Tegen de ondermijning van de erfenis van o.a. Erasmus, Dante, Goethe en Comenius.
Driekwart eeuw na de nederlaag van nazisme en fascisme moet opnieuw een veldslag worden uitgevochten, aldus dit manifest.
Voor deze bundel maakte Rein Heijne een selectie uit de 43 nummers die in de periode 2015 – 2018 zijn gepubliceerd.
Download hier de PDF Signalen uit de Westerse beschaving
Erasmus zoekt een school
Stichting Huis van Erasmus heeft in 1997 twee Burgerschaps-werkboeken uitgegeven. Wij willen die actualiseren en beter inzetbaar maken (modulair). HvE zoekt samenwerking met scholen (PO en VO) om met de methode te werken en feedback te geven. De gemeente kan scholen hiervoor subsidiëren.
Inhoud
De burgerschaps-methodiek “Erasmus voor de Klas” is een aantal jaren met veel plezier gebruikt op diverse Rotterdamse scholen. Het gaat om “zelf nadenken”. Doel is het ontwikkelen van een morele levenshouding, waarbij verdraagzaamheid en verantwoordelijkheid door de leerlingen als belangrijke waarden worden gezien.
Erasmus leefde ook in een polariserende en radicaliserende wereld, en was daarbij een “stem van het midden”, van de redelijkheid. Erasmus is de leidraad in deze methode, maar er zal ook gebruik gemaakt worden van verhalen uit andere culturen. Ook is er regelmatig een link naar de mensenrechten. De “donkere” kanten van Erasmus hoeven niet geschuwd te worden, en kunnen naar de huidige, multiculturele, tijd worden getransformeerd.
Vorm
Inmiddels is de methodiek toe aan een upgrade, qua vorm, zoals het aanbieden van de stof – mogelijk digitaal – in meerdere thematische modules van 1 tot 6 lesuren. Dit moet het voor scholen makkelijker maken de stof in te plannen in de toch al volle roosters. Aangezien scholen (zoals bekend) geen uren “Burgerschap” krijgen, maar er wel verwacht wordt dat hier aandacht voor is.
Methodieken
De groep is een belangrijk middel, leerlingen leren van en met elkaar. Naast gespreksvormen als debat en dialoog vindt er uitwisseling plaats van meningen, ervaringen en gevoelens. Daarnaast wordt er gewerkt met samenwerkingsopdrachten, drama en spelvormen, het zg. ‘ervarend leren’. Er kunnen diverse, soms indringende, werkmethodes op het gebied van tolerantie en integratie aan worden toegevoegd.
Vraag
Om deze methode beter inzetbaar te maken zoekt Huis van Erasmus samenwerking met een aantal scholen (PO en VO) die met de modules gaan werken en feedback geven op basis waarvan zij de methode kunnen bijschaven. Eventueel kunnen zij een gastdocent of begeleider inzetten voor de eerste paar lessen.
Subsidie
De gemeente weet dit soort enthousiasme op waarde te schatten, en kan een subsidie van maximaal €10.000 toekennen aan scholen. Uiteraard op basis van een nog te beoordelen aanvraag en plan van aanpak (voor 1 mei aanvragen).
Zie ook het bericht in de nieuwsbrief van de gemeente Rotterdam.
Bundel ‘In gesprek met Erasmus’
De bundel In gesprek met Erasmus -samengesteld door Rein Heijne- bevat een twintigtal brieven die door bekende en onbekende Nederlanders en Vlamingen zijn gericht aan Desiderius Erasmus. In de bundel zijn die brieven ingedeeld in de categorieën ‘Humanisme’, ‘Geweldloosheid’ en ‘Opvoeding’. Thema’s die, geïnspireerd door Erasmus, in deze tijd nog steeds navolging verdienen.
De bundel is uitgegeven in de serie Humanistisch Erfgoed en mede mogelijk gemaakt door een ruime financiële bijdrage van het Humanistisch Thuisfront.
De bundel is te bestellen via een aantal gespecialiseerde boekhandels of rechtstreeks via info@huisvanerasmus.nl en kost € 10 (excl. verzendkosten).
Achterliggend idee
Het initiatief om mensen uit te nodigen hun gedachtenspinsels over thema’s die Erasmus dierbaar waren op te schrijven in de vorm van een brief aan Erasmus ontstond op een Wereldhumanismedag (21 juni). Immers het noemen van thema’s als ‘geweldloos burgerschap’, de ‘vorming van wereldburgers die uitgaan van de vrije dialoog, het kritische denken, tolerantie, respect en verantwoordelijkheid’ en ‘kosmopolitisme’ is één kant van de medaille, het geven van handen en voeten aan deze thema’s is de andere zijde.
De Eerroof van Erasmus
Leo Molenaar, gewaardeerd bestuurslid van Huis van Erasmus en Erasmuskenner, heeft in de loop der jaren een aantal essays gepubliceerd waar we de lezer graag van op de hoogte stellen.
De Eerroof van Erasmus
Ik ging de afgelopen vijftien jaar de confrontatie aan met steeds meer mensen, ook internationaal, die in Erasmus een verspreider zien van antisemitisme, Turkenhaat en oorlogspropaganda. Drie rondes polemieken heb ik achter de rug: die van 2004 tegen Erasmushoogleraar Van Herwaarden die Erasmus’ pacifisme ontkent , die van 2009 tegen dominee Jansen en mensen uit de Rotterdamse culturele ‘elite’, en in 2010 tegen de internationale bronnen waaruit steeds wordt geput waarin Erasmus vooral antisemitisme wordt aangewreven. Ik schreef die polemieken vanuit het Erasmiaans Gymnasium, en namens de stichting Huis van Erasmus. Ik streef naar een afrondende publicatie, waarvoor ik fondsen probeer te werven.
10 jaar “Erasmus voor de klas”
35.000 kinderen kennen Erasmus.
Door Gré Ploeg.
Op donderdag 1 november gaan weer 210 eersteklassers van het Erasmiaans gymnasium terug naar hun basisscholen, om daar aan de groep-8-ers uit te leggen wie Erasmus was. En waarom het belangrijk is dat zij de ideeën van de Grootste Rotterdammer Aller Tijden leren kennen.
Zo krijgen al 10 jaar lang zo’n 3.500 kinderen op 96 basisscholen in en rond Rotterdam over Erasmus te horen.
Dit onderwijsproject is gestart in 2008, bij de viering van het 680-jarig bestaan van het Erasmiaans gymnasium. De toenmalige directeur vond het belangrijk dat het gymnasium meer verbinding met de stad kreeg. Bovendien vond zij het nodig dat de eersteklassers de naamgever van hun gymnasium leerden kennen. Want, zo had zij gemerkt, op geen enkele basisschool in en rond Rotterdam wordt over het leven en werken van Erasmus verteld.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Samen met de Stichting Erasmushuis Rotterdam werd het concept bedacht voor “ERASMUS VOOR DE KLAS”. Stichting Huis van Erasmus maakte er lesboekjes voor. Voor hun Erasmusles maken de eersteklassers een power point presentatie, waarvoor zij lessen krijgen van een mentor. Over Erasmus krijgen zij lessen van de docent Geschiedenis. Bij de bibliotheek bezoeken zij de tentoonstelling “Erasmus Experience” en doen zij een puzzeltocht met vragen over Erasmus.
Daarna kiezen zij een thema van Erasmus, of een à twee adagia (spreuken) die zij aan de groep-8-ers gaan uitleggen. De presentatie duurt 20 minuten. Bij de presentatie draagt elke eersteklasser een Erasmus-muts (gefinancierd door de ouderraad van het gymnasium). De leerkrachten van hun vorige basisschool beoordelen de presentaties. Dit cijfer is belangrijk voor het onderdeel Erasmus van het vak Culturele Vorming.
Op donderdag 1 november vertrekken de 211 eersteklassers rond 12.15 uur naar de 96 basisscholen in en rond Rotterdam waar zij vandaan komen. Ter viering van het 10 jarig jubileum worden zij om 12.00 uur toegesproken door Erasmus himself, in de aula op de 1e etage van het gymnasium.